عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
IR
۱۰-۳۰۲۷۵
عربی
مطول
[نسخه خطی]
/ شرح از: سعدالدین مسعود بن عمر تفتازانی ( -۷۹۲ق.).
ق ۱۰ق.
وزیری. ۱۵/۵*۲۶/۵سم. ۶۸۳ص. ۱۹س.
بر تلخیص المفتاح خطیب قزوینی است که بارها چاپ شده است.
1
2
الحمد لله الذی الهمنا حقایق المعانی و دقایق البیان... .
... اورثت الطبع ملالا و الخاطر کلالا... الفراغ من نقله... یوم الاربعاء الحادی عشر من صفر سنه ثمان و اربعین و سبعمایه بمحروسه هراه... فی سنه اثنین- اربعین و سبعمایه بجرجانیه خوارزم... فالحمد لله علی التوفیق... و الیه المرجع و المآب.
تفتازانی بر تلخیص المفتاح دو شرح دارد و شرح بزرگ (مطول) را در جرجانیه خوارزم ۷۴۲ق. شروع کرده و در هراه در ۷۴۸ق. از آن فراغت یافته حاوی و شرح مختصر را در ۷۵۶ق. به پایان آورده است. آقای منزوی تاریخ فراغ از این شرح (مطول) را ۷۵۶ و شرح مختصر را ۷۴۷ یاد کرده است.
نوع خط:
تزئینات متن:
تزئینات نسخه:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نسخ.
عنوان و نشان آیه‌ها: همه به شنگرف است.
صفحه‌ها همه دارای جدول‌های شنگرف است.
ترکی.
تیماجی یشمی رنگ ضربی.
1
2
در کنار برگ آخر نسخه سپهر نوشته: عجب این است که در حال مطالعه تاریخ اختتام ایم کتاب که در روز چهارشنبه یازدهم صفر سال هفتصد و چهل و هشتم هجری است با همین روز که مشغول مطالعه‌ام موافق است زیرا که امروز هم چهارشنبه یازدهم صفر سال میمونه تنکوزئیل خیری تحویل یکهزار و دویست و نود و سیم هجری است و خدای بهتر داند که در این سنوات ماضیه چنین روزی توافق کرده باشد یا نکرده باشد و الله تعالی اعلم بالصواب... و الیه المرجع و المآب و هو حسبنا و نعم الوکیل نعم المولی و نعم النصیر حرره الخاطی الفانی عباسقلی بن لسان الملک کاشانی و این کتاب از جمله کتاب‌های مرحوم محمدقاسم خان ولد مرحوم فتحعلی ملک الشعراء جد مادری این بنده است که به دست حاجی شیخ باقر کتاب فروش رسیده در دارالخلافه طهران از مشار الیه ابتیاع نمودم. در پشت همین برگ این یادداشت نیز از او هست: مقدار بیست خروار غله مناصفه که همه ساله به وظیفه داعی مقررات در معامله... بمعرفت... ذوی العز و الاعتلاء نجابت و محمدت و کمالات... عظمت حشمت و اقبال دستگاه شهامت و فخامت و اجلال... عالیجاهی ملک الملوک غنی الالقاب و الاوصافی. خلق الله گردید و این کلمه حسب القبض قلمی گردید... شهر شوال ختم بالخیر و الاقبال من سنه ۱۱۳۸ق.
در کنار برگ‌ها حاشیه‌هایی بی‌نشان و با نشان‌های زیر آمده است:
چلبی، منه، شاهرودی، محیی‌الدین، صحاح، سیدی، شرح، کشاف، شرح مفتاح، شرح ابیات، شیرازی، ه، شرح ایضاح، شرح مواقف و حاشیه‌هایی جز اینها، علاوه بر حواشی مذکوره حاشیه‌هایی به فارسی بدون نشان نوشته شده و برای نمونه فقره‌ای را که درباره تفسیر آیه. (و لما ورد ماء مدین وجد علیه...) نوشته شده، می‌آوریم: «مضمون این آیت وافی هدایت آن است که چون موسی (ع) از ترس فرعون و قومش گریخت رسید به قریه مدین دید که سنگی بر سر چاهی است و جمعی از راعیان آمدند و این سنگ را برداشتند و چارپایان خود را آب دادند و دو دختر درعقب ایشان منع می‌کردند گوسفندان خود را از اینکه بر سر چاه رسند زیرا که ایشان همیشه منتظر بودند که جمعی بیایند و آب بکشند- و بمواشی خودشان بدهند آنگاه اگر چیزی در چاه یا گودال‌ها باقی ماند بعد از همه به گوسفندان خود بدهند موسی (ع) چون این واقعه دید پرسید که شما در چه کارید جواب دادند که لا نسقی تا آخر آیه پس موسی جهت ایشان آب کشید و به گوسفندان ایشان داد تا آخر قصه «کنار برگ‌های پایان نسخه وصالی شده و حواشی که در کنار آن نوشته شده از میان رفته است».
1
3
بر پشت برگ نخستین این یادداشت تملک نوشته: بسم الله خیر الاسماء دخل فی ملکه و حرره العبد الفقیر الحقیر محمدحسین بن المرحوم حاجی محمد.
مهر چهارگوش مالک در پایان این یادداشت نقش شده ولی آن را سیاه کرده‌اند. چند مهر بیضی با نقش «افوض امری الی الله عبده محمدعلی» و جز این در پشت همین برگ دیده می‌شود.
ماخذ فهرست: مجلد پنجم، صفحه ۴۰۲۰-۴۰۲۲.
نک: کشف الظنون، ۱/ ۳۲۴؛ دانشگاه، ۲/ ۳۵۱.
۳۰۰۱
ایران
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
20130625
MF
87856
a
Y
