عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
IR
۱۰-۱۹۷۹۶
عربی
فتح الباب الی طریق الحق و الصواب
[نسخه خطی]
/ از: میرزا محمد اخباری.
محمدابراهیم الطبسی الخراسانی.
۱۲۲۳ق.
ص ۲۷-۱۴۷.
خشتی. ۱۵*۲۱سم. ۱۹۹ص. ۲۳س.
فتح الباب الی طریق الحق و الصواب در اثبات افتتاح باب علم و رد قایلان به انسداد (یکی از مسایل فقه شیعه). این کتاب نیز از مولفات اخباری است در رد بر مجتهدان و آن را به خواهش مولی عبدالحسین (۱) که نخست از شاگردان سیدعلی طباطبائی و پیرو طریقه اصولی بود و سپس بدو پیوست نوشته است.
1
2
بحمدک یا من فتح ابواب نعمه الظاهره و الباطنه سرا و جهرا و سدعناابواب نقمه البادیه و الخافیه... اما بعد فیقول العبد... ابواحمد محمد بن عبدالنبی النیشابوری الخراسانی... انه قد سئلنی قره عینی القریحه و مهجه فوادی... عبدالحسین... ان اذکر له ادله القائلین بانسداد باب العلم...
...و قد حصل الفراغ من تالیفه یوم السبت الاول من شهر المحرم مبدء السنه العاشره من المائه الثالثه من الالف الثانی من الهجره النبویه علی مهاجرها افضل الصلوه و التحیه فی مشهد ابی‌عبدالله الحسین (ع) لالتماس ثمره الفواد و احقی المراد قره العین العالم الفاضل الالمعی الورع الزکی اللوذعی البری من کل شین صنوی الروحانی المولی عبدالحسین ثبته الله علی جاده الثقلین و قد اجزت له روایه هذه الوجیزه مع جمیع ما صنفته و الفته من الکتب و الرسائل و مارویته من المعقول و المنقول باسانیدی الی اساتذتی المعروفین تجاوز الله عنا ببرکاتهم یوم الدین.
نوع خط:
تزئینات متن:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نسخ متوسط و تحریری.
عناوین به سرخی.
فرنگی سفید آهار مهره کرده.
میشن خرمایی بی‌مقوا.
1
کاتب در تهران در خانه مولف در بند ۲ ربیع‌الاول نوشتن آن را به پایان رسانیده. در پشت یک برگ اضافی اول دفتر ابیاتی از لیلی مجنون عربی به خط شکسته نستعلیق زیبا مهدی موسوی اصفهانی دیده می‌شود.
ماخذ فهرست: مجلد پنجم، صفحه ۳۸۱۵-۳۸۱۸.
نک: ذریعه، ۱۶/ ۱۰۵؛ دانشکده الهیات تهران، ۱/ ۶۱۷.
فتح الباب دارای ۵ «مرشد» است بدین قرار:
مرشد اول. در آغاز به وجود آمدن قول بانسداد در زمانهای اخیر (وی در این باب مدعی شده که قول به انسداد نخست از شهید ثانی و پسرش صاحب معالم انتشار یافته است).
مرشد دوم. در ذکر آیاتی از قرآن که دلالت بر انفتاح باب علم دارد (در این باب او ۴۳ آیه از قرآن را دلیل آورده و نخست فهرست آیات را با جمال یاد کرده و پس از آن به تفصیل پرداخته. در همین بخش نیز گواهی ۷ تن از اکابر اخباری وعده کثیری از اصولیان را بر اعتبار کافی کلینی نقل کرده است).
مرشد سوم. ذکر اخباری که دلالت بر بقاء علم. به احکام دارد.
مرشد چهارم. داستان مناظرات مولی این رساله است با معاصران و از آن جمله یکی سیدعلی طباطبائی صاحب ریاض که با او هم زمان و یکی از اساتید و روساء بزرگ اهل اجتهاد بوده. اخباری جریان بسیار جالب این مناظره را نقل و از سیدعلی با عنوان «بعض الاعلام» یاد کرده است.
اخباری در آغاز این بخش می‌گوید: «صورت تمام ماجری را که نخست نوشته بودم آنان (ظاهرا مقصودعلی طباطبائی و یارانش است) به بهانه اینکه مطالعه کنند و پاسخ گویند. از من گرفتند، و بازپس ندادند. عین عبارت او این است: «فبقیت القراطیس عندهم لیالی و ایاما وردت علی ما کانت علیه من البیاض فتبین ما کان مقدار هم من السواد».
در این بخش، او آقا محمدعلی بهبهانی (صاحب مقامع الفضل) را بسیار ستوده و او را «افضل من رایناه من اعلام المتبحرین استاذ الاساتذه اجمعین البحر الذی لا ساحل له عند الاعتبار و ان لم یکن مالغیره عند العوام فی الانظار» خوانده است.
در پایان مرشد چهارم در ذیل عنوان «تفریع» یکصد آیه از قرآن در مذمت اختلاف و نیز در ذیل عنوان «توبیخ» ۳۸ آیه در مذمت ترک عمل به علم یاد کرده است.
مرشد پنجم. فساد ادعاء وجدان در مقابل برهان. صاحب ذریعه نوشته‌اند نسخه‌ای ناقص از این رساله فتح الباب را در کتابخانه سید حسن صدر دیدم که حاشیه‌هایی از سید بر مرشد دوم (آیات انفتاح باب علم) داشت.
البرهان یا البرهانیه
/ میرزا محمد بن عبدالنبی اخباری نیشابوری.
۱۰۴۵۰۶۴
۲۷۹۷
/
۲
ایران
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
20130616
مطالعه متن کتاب MF
87856
a
Y
