عنوان

هفت اورنگ

ف۹۷۳

فارسی

کتابخانه ملی

هفت اورنگ

[نسخه خطی]

/ملا عبدالرحمن جامی

، جمادی‌الثانی ۱۰۵۶ق.

۳۱۵ برگ،۱۹ سطر کامل ،اندازه سطور ۱۱۰×۱۹۵

؛قطع:۱۹۰×۳۱۰

زبان : فارسی.

تاریخ تالیف : قرن نهم ق.

ف۹۷۳

آغاز:

انجام:

الهی کمال تراست / جمال جهان پادشاهی تراست .

که تا بیند از گوش دل بر کشیم / همه گوش کردیم و دم در کشیم .

نوع و درجه خط:

نوع کاغذ:

تزئینات متن:

نوع و تز ئینات جلد:

نستعلیق خوش .

دولت آبادی.

سرلوحه مذهب زر و شنجرف و لاجورد سفید ، سرفصلها مذهب در بعضی از صفحات طلا اندازی ، در بعضی از صفحات میان دو جدول گل و بوته زر ، مجدول : جدول دور سطور : زر و سیاه و آبی ، جدول بیرونی : زر ، سرفصلها با مرکب قرمز .

سیاه ، مقوائی.

جامی در هفت اورنگ مثنوی‌های زیر را بدین شرح بشعر کشیده است : ۱- مثنوی سلسة‌الذهب : برین وزنست حدیقه‌سنائی و هفت پیکر نظامی و جام‌جم اوحدی ؛ وزن آن از مزاحفات بحر خفیف فاعلاتن مفاعلن فعلن می‌باشد . آغاز سلة‌الذهب ؛ قسمت اول : لله الحمد قبل کل کلام / بصفات الجلال و الاکرام . پایان سلسة‌الذهب ؛ قسمت اول : وربماند جواد عمر از سیر / ختم الله لی بماهو خیر . جای آن درین نسخه از صفحه ۳ تا ۱۱۰ . آغاز قسمت دوم : بشنو ای گوش پر فسانه عشق / از صریر قلم ترانه عشق . پایان قسمت دوم : هم بدین حرف این خجسته کلام / ختم شد و السلام و الاکرام . جای آن درین نسخه از صفحه ۱۱۱ تا ۱۵۶ . آغاز قسمت سوم : حمد ایزد نه کار تست ای دل / هر چه کار تو بار تست ایدل . پایان قسمت سوم : بر همین نکته ختم شد مفقود / لله لحمد و العلی و الجود . جای آن در ین نسخه از ۱۵۷ تا۱۸۸ . ۲- سلامان و ابسال : این مثنوی حاوی قصه سلامان و ابسال است و وزن آن از مزاحفات رمل مسدس است فاعلاتن فاعلاتن و برین وزنست منطق‌الطیر شیخ فریدالدین عطار و مثنوی مولانا رومی . آغاز : ای بیادت تازه جان عاشقان / ز آب لطفت ت زبان عاشقان . پایان : مردمش جاه و جمالی تازه باد / مدت ملکش برون ز اندوه باد . جای آن در ین مجموعه از ۱۸۹ تا ۲۲۲ . ۳- تحفه‌الاحرار : وزن آن از مزاحفات بحر سریعست مفتعلن مفتعلن فاعلن و برین وزنست مخزن‌الاسرار نظامی . آغاز : بسم الله الرحمن الرحیم / هیت صلای سر خوان کریم . پایان : مهر نه خاتمه این خطاب / شد رقم خاتم تم الکتاب . جای آن در این مجموعه از ۲۲۵ تا ۲۷۲ . ۴- سبحة‌الابرار : وزن آن از مزاحفات رمل مسدس است فاعلاتن فاعلاتن فعلن . آغاز : ابتدای بسم‌الله الرحمن / الرحیم المتوالی الاحسان . پایان : ختم الله لنا بالحسنی / هو مو لنا نعم المولی .جای آن درین نسخه از ۲۷۴ تا ۳۵۴ . ۵- یوسف و زلیخا : وزن آن از مزاحفات بحر هزج مسدس مفاعلین مفاعلین فعولن برین وزنست خسرو و شیرین نظامی . آغاز : الهی غنچه امید بگشای / گلی از روضه جاوید بنمای . پایان : زبان را گوشمال خاموشی ده / که هست از هر چه گویی خامشی به جای آن درین نسخه از ۳۵۵ تا ۴۶۴ . ۶- لیلی و مجنون : وزن آن از مزاحفات مسدس است و برین وزنست تحفة‌العراقین خاقانی . آغاز : ای خاک تو تاج سربلندان / مجنون تو عقل هوشمندان . پایان : پاکان بنیاز صبحگاهان / آمرزشش از خدای خواهان . جای آن درین نسخه از ۴۶۵ تا ۵۶۶. ۷- خردنامه اسکندری : وزن از مزاحفات بحر متقارب مثمن است فعولن فعولن فعولن و ازین وزنست اسکندر نامه نظامی و شاهنامه فردوسی و بوستان سعدی و فراق‌نامه سلمان .

شعر فارسی

-- قرن ۹ق.

ج‍ام‍ی‌

، ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌ب‍ن‌ اح‍م‍د

، ۸۱۷ - ۸۹۸ ق.

ایران

کتابخانه ملی ایران

20110124

MF

87856

1

a

Y

Y