از: نجمالدین علی بن عمر بن علی دبیران کاتبی قزوینی (۶۷۵ق)
، تاریخ کتابت: قرن ۷ یا ۸ق.
۲۲پ - ۲۹پ
؛ ۱۳*۱۸سم. ۲۹گ. ۱۹س.
1
2
بعد حمدالله و الثناء علیه و الصلاه و السلام علی رسوله محمد و آله هذه رساله فی الحساب الهوائی حررها ملک الحکماء... مشتمله علی فصول الفصل الاول فی الحدود و الاسامی الوحدهما بها یقال لکل موجود انه واحد... .
... و اذا جعلناها ثوالث اخذنا ضلعها بالطریق الذی مر فی الاعداد فما خرج فهو الدقایق و هذا آخر ما اردنا ذکره فی هذه الرساله و لواهب العقل الحمد بلا نهایه.
نوع خط:
تزئینات متن:
تزئینات جلد:
نسخ.
عناوین به شنگرف.
تیماج سرمهای ضربی ترنجدار.
1
1
2
1
تمامی رسالهها تصحیح شده.
در برگ آغازین چند یادداشت پراکنده به خط شکسته نستعلیق و اشعاری فارسی به سال ۱۲۵۱ق و طلب میرزا غلامحسین و در برگ دوم فهرست رسالههای مجموعه حاضر که ۱۴ رساله را در بر داشته و فقط چهار رساله حاضر در آن آمده دیده میشود.
دارای حواشی مختصر.
در پایان رساله انهائی محو شده ظاهرا از عمر بن مقری (که مقداری از نام چنین خوانده میشود) آمده است.
1
4
در برگ آغازین تملک ابراهیم بن الصابی (؟) و چند تملک محو شده دیده میشود.
در برخی از برگها امضای بلاغی آمده است.
این رساله شامل ۱۳ فصل با این عناوین است:
الفصل الاول: فی الحدود و الاسامی.
الفصل الثانی: فی تعریف المراتب.
الفصل الثالث: فی جمع الاعداد.
الفصل الرابع: فی ضرب الصحاح فی الصحاح.
الفصل الخامس: فی قسمه الصحاح علی الصحاح.
الفصل السادس: فی اخراج جذر الصحاح.
الفصل السابع: فی اخراج ضلع المکعب.
الفصل الثامن: فی جمع الکسور و نقصانها.
الفصل التاسع: فی ضرب الکسور.
الفصل العاشر: فی قسمه الکسور.
الفصل الحادی عشر: فی صفه الدقائق و الثوانی و تحویل الکسور الیهما.
الفصل الثانی عشر: فی جذر الکسور.
الفصل الثالث عشر: فی اخراج ضلع المکعب.
ماخذ فهرست: جلد ۲۰، صفحه ۱۲۶-۱۲۷.
در بیان محاسبات ریاضی که بدون به کار بردن یکی از اعضاء و جوارح بدن به شمارش میآیند در ۱۳ فصل با عناوینی آمده است.