/ از: اسماعیل بن محمدتقی امیرخیزی تبریزی متخلص به گرامی و هنر
محل کتابت: تهران
: کاتب: اسماعیل امیرخیزی
، تاریخ کتابت: در سالهای ۱۳۱۹-۱۳۳۹ش.
؛۱۶*۲۲ سم. ۱۱۹گ. ۱۹س.
1
2
جوانی رفت ویران کرد کاخ شادمانی را/ قرین شام محنت کرد روز کامرانی را...
یک لحظه دل از یاد تو غفلت نکند/ پروانه صفت شمع رخت میجوید.
حاج اسماعیل امیرخیزی (۱۲۹۴-۱۳۸۵ق.) شاعر، ادیب، محقق، مورخ، عضو فرهنگستان و از رجال نهضت مشروطیت ایران، در محله امیرخیز تبریز زاده شد. وی در طول عمر خود در کارهای سیاسی و فرهنگی مهمی مشارکت داشت. در ۱۳۲۵ق. به طرفداران نهضت مشروطیت ایران پیوست و به عنوان نماینده اردبیل به انجمن ایالتی آذربایجان راه یافت. هم چنین در این سالها مشاور و منشی ستارخان، سردار ملی گردید. در ۱۲۹۸ش به خدمت وزارت معارف درآمد و در دبیرستان محمودیه (فردوسی) به تدریس پرداخت و تا ۱۳۱۴ش اداره مدرسه فردوسی را عهدهدار بود. پس از آن به تهران منتقل و رییس دارالفنون شد. وی در ۲۷ بهمن ۱۳۴۴ش. در تهران درگذشت.
امیرخیزی در زمینههای ادبی و تاریخی، آثاری از خویش برجای نهاده است:
۱. تصحیح بوستان سعدی، تبریز، ۱۳۱۰ و ۱۳۱۲ش.
۲. قطعات منتخبه زبان فارسی (نظم و نثر در ۳ مجلد)، تبریز، ۱۳۱۰ و ۱۳۱۴ش.
۳. تصحیح دیوان عنصری (چاپ نشده).
۴. قیام آذربایجان و ستارخان، تبریز، ۱۳۳۹ش.
۵. تاریخ فرهنگ و ادب آذربایجان (چاپ نشده).
۶. قصاید و اشعار، که بیشتر در مجله ارمغان منتشر شده است.
۷. مقالات، که بیشتر در مجله وحید منتشر شده است.
کتابها، یادداشتها و اسناد امیرخیزی در سال ۱۳۴۹ش به وسیله آقای خلیل مستوفی به کتابخانه مجلس فروخته شد. معرفی مجموعه مذکور که بالغ بر هشتاد نسخه دستنویس دارد. از این پس خواهد آمد.
نوع خط:
تزئینات نسخه:
تزئینات جلد:
نستعلیق.
صفحات با جدول دو ستونی.
تیماج فرنگی مشکی.
1
2
خط خوردگی در متن.
اصلاحات و اضافات در حاشیه از شاعر.
ماخذ فهرست، جلد ۳۱، صفحه ۱۰۳.
نک: دایرهالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۰/ ۲۶۰؛ شرح حال رجال ایران، بامداد، ۵/ ۲۷؛ پیام بهارستان، ش ۲۴، ص ۲-۴.
نسخه حاضر که بخشی از دیوان اشعار وی است، شامل اشعاری است که در سالهای ۱۳۱۹-۱۳۳۹ش. سروده است.