/ از: علیشاه بن محمد بن قاسم خوارزمی معروف به علائي بخاری
، تاریخ کتابت: قرن ۱۲ق.
۱۴۱ برگ، ۲۱ سطر
؛رحلی.
استاد حائری در جلد ۱۹ فهرست مفصلا به معرفی کتاب و مولف پرداخته است.
1
2
بسمله حمد و ثنا آفریدگاری را که افلاک دوایر و نجوم سوایر بیافرید... اما بعد چنین گوید... که چون انعام و ایادی و اکرام خداوند... افتخار ایران... شمس الدنیا و الدین... محمد.
اگر چه خود را در حدود مصنفان نداشت نشانهای ساخت و از حق تعالی توفیق خواست در اتمام این... هذا آخر ما حررنا و تیسرنا و الحمدلله تعالی علی افتتاحه و اختتامه و السلام علی محمد و آله.
نوع خط:
تزئینات متن:
تزئینات جلد:
نوع کاغذ:
نستعلیق.
عناوین به شنگرف.
تیماج سبز.
فرنگی.
1
اولین برگ اضافی فهرست مطالب را در بر دارد.
نک: منزوی، ۱/ ۲۳۶؛ فهرست، ۱۹/ ۵۳۶.
ماخذ فهرست: جلد ۱/۲۴، صفحه ۲۵۴ - ۲۵۵.
در نجوم و مشتمل بر دیباجه و پنج شجره و هر شجره مشتمل بر چند شعبه و هر شعبه به چند ثمره منقسم است. نسخ این کتاب چه از لحاظ دیباچه و چه متن تفاوت بسیار دارد، از آن جمله است: ۱. بنا به دیباچه این نسخه، مولف، این کتاب را به درخواست بدرالدین مبارکشاه و سیفالدین احمد شاه فرزندان شمسالدین محمد بن الصدر السعید سیفالدین احمد شاه بن الصدر السعید بدرالدین مبارکشاه که نزد وی به تعلم هیات و نجوم اشتغال داشتهاند نگاشته و به آنها اهدا کرده است و این موضوع در دیباچه نسخههای دیگر دیده نشد. ۲. در فهرست نسخههای خطی منزوی این کتاب مشتمل بر دو مقاله دانسته شده است: مقاله اول: در برخی کلیات مشتمل بر نه فصل، مقاله دوم: در جزئیات با عناوین شجره، ثمره در تقویم احکام طالع و قران و جز اینها از احکام ستارهشناسی. ولی این تقسیم بندی با هیچ یک از نسخ دیده شده اشجار و اثمار قابل تطبیق نیست.