/ از: ابومنصور عبدالملک بن محمد بن اسماعیل ثعالبی نیشابوری
: کاتب: یوسف بن نعمان
، تاریخ کتابت: مورخ ۷۲۲ق.
۱۰۶ برگ، ۱۵ سطر
؛۱۲/۵*۱۸/۵سم.
این اثر به سال ۱۲۹۶ در بولاق و ۱۳۰۷ در قاهره چاپ شده است.
1
2
بسمله و حمدا حمدا لخالق الخلق باسط الرزق و صلوه علی الصادق بالحق محمد رسوله الداعی الی الصدق... ثم ان هذا کتاب دلنی ما استسعدت به من الخدمه و استشعرته من شکر النعمه.
الغوث من شهر الصیام قد صارلی مثل اللجام ما ان امتع بطعام و بالندامه و المدام.
صفحه دوم نسخه شرح حال ثعالبی را به نقل از وفیات الاعیان به خط نستعلیق پخته در بر دارد. پشت برگ آغاز، نام کتاب و نویسنده به خط کاتب دیده میشود؛ پشت برگ پایانی، ابیاتی از سعدی به خط نسخه کهن دیده میشود.
نوع خط:
تزئینات متن:
تزئینات جلد:
نوع کاغذ:
نسخ.
عناوین به شنگرف.
تیماج قهوهای فرسوده با ترنج.
سمرقندی.
1
وی از ندیمان یا غلامان ویژه امیر نجمالدین غازی ملقب به السعید، هفتمین پادشاه سلسله ارتقه ماردین (۶۳۷ - ۶۵۸) بوده است که ا ین نسخه را از روی نسخه شخصی امیر مذکور نوشته و در پایان نسخه به این موضوع اشاره میکند؛ یادداشت زیر بر اولین برگ الحاقی نسخه به خط مرحوم فرهاد میرزا معتمدالدوله دیده میشود: «این کتاب را مرحوم حاجی میرزا آقاسی که در سنه ۱۲۴۵ هجری به زیارت بیت الله الحرام مشرف شد برای مرحوم فرمانفرما طاب ثراه ارمغان آورده بود. مرحوم معظم الیه این کتاب را سفرا و حضرا همراه داشت و اشعار فارسی و عربی به خط خودشان است که در حواشی کتاب مرقوم فرمودهاند. پس از وفات مرحوم فرمانفرما مرحوم حسام السلطنه اخوی با چند جلد کتاب این کتاب را به قیمت از ورثه برداشت و پس از وفات ایشان روز جمعه ۱۶ شعبان سنه ۱۳۰۰ هجری که کتابهای اخوی را قرعه میزدیم به هشت یک نواب عالیه افتاد و ایشان بمن نیاز کردند و از دو برادر بزرگوار نزد من یادگار است خداوند عزوجل هر دو را غریق رحمت کند. از وفات مرحوم حسام السلطنه هر قدر بنویسیم بنان و بیان یاری نخواهد کرد «سفر تو کردی و من در وطن غریب شدم» و انا العبد العاصی فرهاد بن ولیعهد طالب ثراه ذهب الذین احبهم و بقیت مثل السیف فردا».
3
در حاشیه فوقانی صفحه ۷، مهر دایرهای کهنهای دیده میشود.
نک: معجم المطبوعات، ۱/ ۶۵۶.
ماخذ فهرست: جلد ۱/۲۴، صفحه ۲۱۸ - ۲۲۰.
وی این کتاب را در مدح اشیا و ذم آنها پرداخته است. اول فصلی در مدح یک موضوع سخن میگوید. سپس فصلی دیگر زشتیهای همان امر را بر میشمرد. اثر حاضر مجموعا ۱۵۸ باب است. نویسنده در دیباچه، کتاب را به امیر عباس مامون بن مامون خوارزمشاه اهدا میکند. در فهارس مشهور آثار ثعالبی نامی از این اثر برده نشده است.