عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
۱۰-۳۷۶۸
فارسی
سبحه الابرار
[ نسخه خطی]
/ از: ابوالبرکات نورالدین عبدالرحمن بن احمد بن محمد دشتی اصفهانی شیرازی هروی نقشبندی متخلص به «دشتی» و «جامی»
، تاریخ کتابت: سده‌ی ۱۱ق.
۱۰۱ برگ، ۱۴ سطر
؛وزیری کوچک.
این اثر به صورت مستقل در سال‌های ۱۸۱۱، ۱۸۱۸، ۱۸۴۸م در کلکته، در سال‌های ۱۳۱۲ و ۱۳۱۵ق در تهران، در سال ۱۳۰۰ق در لاهور، در سال ۱۳۲۳ق در هند، در سال‌های ۱۲۲۶، ۱۳۰۰ق، ۱۸۸۳ و ۱۹۴۹م در لکهنو به صورت سنگی و سپس در سال‌های ۱۳۱۳ش و ۱۳۵۳ق به صورت سربی در تهران؛ همچنین در ضمن هفت اورنگ جامی در سال ۱۳۳۲ق/۱۹۱۳م در تاشکند، در سال ۱۹۲۳م در لکهنو و سرانجام با تصحیح مرتضی مدرس چهاردهی در سال ۱۳۳۷ش (صص ۴۴۷ - ۵۷۶) در تهران به چاپ رسیده است.
1
2
آغاز افتاده: «... پشت در کینه وری محکم کرد روی در وسوسه آدم کرد دست تضرع بمناجات بر آوردن و در خلف کعبه حاجات استوار کردن: ای حیات دل هر زنده دلی سرخ رویی ده هر جا خجلی ... (۷ب) سبب نظم جواهر آبدار سبحه الابرار که عقد دی از رشته آنان عقده گشاست ...».
«کنی از همت رحمت اهلش ختم بر خیر کتاب اجلش ختم کتاب و خاتمه خطاب...: هر دو مصراع ز وی ابرویی قبله حاجت حاجت جویی، چشمش از کحل بصیرت روشن نظر لطف بعشاق افگن ...» افتاده.
کاتب و محل کتابت نامعلوم است.
نوع خط:
تزئینات متن:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
تزئینات نسخه:
نستعلیق زیبا.
عنوان‌ها و نشانی‌ها سفید؛ اندازه متن: ۵/۱۴*۷سم.
شرقی نخودی.
رو مخمل یشمی با طرح گل و بوته و ترمه؛ عطف و مغزی تیماج قهوه‌ای (۲نوع) و درون تیماج حنایی.
برگ‌ها مجدول به رنگ‌های طلایی، لاجورد، مشکی، شنگرف، قهوه‌ای، زعفرانی، سبز (زنگار) و سبز مغزپسته‌ای و میان دو ستون اشعار نیز با جداول طلا، شنگرف و مشکی و گل و بوته الوان رنگ آمیزی شده و برگ‌ها نیز افشان طلا شده است. همچنین هر بند از اشعار دارای یک کتیبه زمینه زرین که با گل و بوته الوان و نگاره‌های اسلیمی تزین شده است و عناوین هر بند و «عقد» با سفیدآب در میان آن کتیبه به خط خوش نستعلیق نوشته شده است.
4
1
نسخه‌ای نفیس و ارزنده است.
نسخه فاقد هر نوع تصحیح و حاشیه نویسی است.
ماخذ فهرست: جلد ۲/۴۰، صفحه ۲۴۱ - ۲۴۳.
یکی از مثنوی‌های مشهور هفت اورنگ جامی بر وزن «رمل مسدس محذوف مخبون» است که در چهل عقد در حدود سال‌های ۸۸۷ق به نظم درآمده است. موضوع این دفتر مطالب اخلاقی است که به نحو لطیفی مقاصد عالیه دینی را بیان می‌دارد؛ عناوین عقود چهل‌گانه‌ی این مثنوی چنین است: ۱. در کشف حقیقت دل، ۲. در شرح سخن و سخنوری، ۳. در گفتار موزون، ۴. از وجود اثر بر وجود موثر یا استدلال از آثار بر وجود آفریدگار، ۵. در بیان یکتایی خداوند پاک، . در آنکه ذات حق وجود بحت و بسیط است، ۷. در شرح معنی تصوف و اغراض آن، ۸. در بیان ارادت و خواست، ۹. در مقام توبه و بازگشت بخداوند، ۱۰. در کشف و راز پرهیزگاری، ۱۱. در مقام زهد از جهان و مادیات و اعراض از آن، ۱۲. در راز فقر و نیازمندی، ۱۳. در بین شکیبایی و صبر و فرجام آن، ۱۴. در بیائن شکر و سپاس، ۱۵. در خوف و بیم از درکات، ۱۶. در امید و رجاء و درجات آن، ۱۷. در توکل بر خداوند و انقطاع از خلق، ۱۸. در رضا و خرسندی به مقسوم، ۱۹. در محبت و مهرورزی، ۲۰. در شوق و میل، ۲۱. در غیرت و رشکی و رگ داری، ۲۲. در قرب حق، ۲۳. در شرم و حیا، ۲۴. در آزادگی و حریت، ۲۵. در جوانمردی و فتوت، ۲۶. در صدق و راستی و درستی، ۲۷. در اخلاص، ۲۸. در جود و بخشندگی، ۲۹. در قناعت و خرسندی به داشته، ۳۰. در افتادگی و تواضع، ۳۱. در بردباری و حلم، ۳۲. در طلاقت وجه و مزاح و گشادگی و انبساط، ۳۳. در دوستی و یاری و جوشش، ۳۴. در سماع و استماع، ۳۵. در دعا و ثنای پادشاهان، ۳۶. در خیراندیشی حکام دولت، ۳۷. در راهنمایی مردمان سپاس‌گذاری از فرمان روایان روزگار، ۳۸. در اندرز و پند فرزند خود ضیاءالدین یوسف، ۳۹. در نصیحت و موعظه بخود، ۴۰. در التماس دعا از خوانندگان این دفتر. از مثنوی سبحه الابرار جامی، نسخه‌های متعددی در این کتابخانه موجود است و از آن جمله می‌توان به نسخه‌های جدید آن به شماره‌های «۱۰۷۶ط»، «۲۰/۸۹۷۱»، «۱/۸۱۸۴»، «۶/۹۴۲۵»، «۷/۱۵۶۱۶» و «۱۸۶۷۴» اشاره نمود. از این اثر نسخ چندی نیز در کتابخانه‌های ایران و سایر کشورها موجود است و علیرضا قره‌بلوط در معجم التاریخ (ج۳، صص ۱۶۲۰ - ۱۶۲۱) گزارشی از برخی از آن‌ها بدست داده است.
اخلاق و ادب منظوم
۴۶۸
ک
ایران
کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
22-01839.pdf
MF
130960
1
Y (بله)
