/ از: ابوعبدالله شمسالدین محمد بن مکی نبطی عاملی جزینی جبعی مشهور به «شهید اول»
، تاریخ کتابت: اواخر سدهی ۱۲ یا اوایل سدهی ۱۳ق.
۲۱۱ برگ، ۲۹ سطر
؛وزیری کوچک.
باید افزود که این اثر گرانسنگ نخستین بار در سال ۱۲۷۱ - ۱۲۷۲ق در تهران به صورت سنگی منتشر شده است که بعدها از سوی مکتبه بصیرتی در قم افست گردیده است.
1
2
«بسمله، الحمدلله الذی شرع الاسلام فسهل للواردین و اوضح اعلامه للمرتادین ... اما بعد فهذا کتاب ... اوردت فیه ما صدر عن سید المرسلین بواسطه خلفاء المعصومین مما دل علیه الکتاب المبین و اجماع المطهرین و الحدیث المشهور و الدلیل الماثور تجدید المعاهد المعلوم و تاکید المعاقد المرسوم ... و تنظیمه مقدمه و اقطاب اربعه؛ اما المقدمه ففیها اشارات سبع: الاول الفقه لغه الفهم و هو العلم او جوده الذهن ...».
«... فیکون انتفاء الزاید بطریق الاولی؛ تمت بعون الله تعالی و هو حسبی و نعم المولی و لیکن هذا آخر المجلد الاول من کتاب ذکری الشیعه و یتلوه ان شاءالله من المجلد الثانی کتاب الزکوه؛ فرغ من یوم الثلثا، الاربع یقینا من صفر ختم بالخیر سنه ... سبعین و سبع مائه و الحمدلله رب العالمین و الصلوه علی افضل المرسلین محمد و عترته الطاهرین اجمعین».
کاتب و محل کتابت نامعلوم است.
نوع خط:
تزئینات متن:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نسخ.
عنوانها و نشانیها قرمز؛ اندازه متن: ۵/۱۶*۱۰سم.
فرنگی نازک نخودی آهار مهره شده.
ساغری مشکی، مجدول، ضربی با ترنج و سرترنج.
2
1
این نسخه در حاشیه تصحیح گردیده است.
در آغاز نسخه، سیاههای (فهرست مخطوط مختصر) حاوی نام ۲۶ کتاب مربوط به «احمد بن محمدعلی» آمده است. در انجام روی برگی چند فرع فقهی دربارهی برخی محاسبات نوشته شده است. در انجام چند یادداشت و نیز بیتی به فارسی آمده است: دل بیغم درین عالم نباشد اگر باشد بنی آدم نباشد.
عناوین اقطاب چهارگانهی این اثر فقهی ارزشمند، چنین است: القطب الاول: فی العبادات، القطب الثانی: فی العقود، القطب الثالث: فی الایقاعات، القطب الرابع: فی السیاسات.
ماخذ فهرست: جلد ۲/۴۰، صفحه ۲۰۹ - ۲۱۱.
کتاب فقهی مشهوری با دیدگاه شیعی (امامیه اثنی عشری) است که در سال ۷۸۴ق در یک مقدمه و ۴ قطب و مقدمه نیز در ۷ اشاره و هر قطب در چند مطلب، مبحث، مسئله، باب، فصل و ... تنظیم گردیده است. باید افزود که از این اثر در این کتابخانه نسخههای متعددی وجود دارد که از آن جمله میتوان به نسخههای جدید به شمارههای «۱۳۷ط» و «۱۶۳۵۴» اشاره نمود؛ نیز از ذکری شهید دهها نسخه در کتابخانههای داخلی و خارجی موجود است که از سوی پژوهشگر توانا آقای مختاری در الشهید الاول و حیاته و آثاره، دانشمند محقق دکتر مدرسی طباطبایی در مقدمهای بر فقه شیعه، کتابشناس تلاشگر علیرضا قرهبلوط و همچنین در پژوهش بزرگ موسسهی آلالبیت (ع) در اردن با عنوان الفهرس الشامل للتراث العربی الاسلامی المخطوط: الفقه و اصوله و جز آنها به تفصیل گزارش گردیده است.