/ از: محییالدین محمدبن علی بن محمد طایی اشبیلی مرسی حاتمی اندلسی صوفی مشهور به ابن عربی
کاتب: (گویا مستنسخ عنه): محمدبن حاج عوض
، تاریخ کتابت: قرن ۱۳ق.
۴ برگ (۱۴۹الف - ۱۵۲ الف)؛ ۲۷ سطر
؛خشتی.
این اثر با مولفی ناشناس در سال ۱۳۰۷ق/ ۱۸۹۰م در بمبئی به چاپ رسیده است.
1
2
بسمله، الحمدلله الذی اخرج من النون ما ادرج فی القلم و ما ابرز فی القدم... اما بعد فانی اجبت سئوالک ایها الولد الصالح لما سٌلتنی... فاقول و بالله التوفیق اعلم ایها الولد الموید ان العالم عالمان علام الامر و عالم الخلق کل واحد منهما کتاب من الله...
... و ذلک لایسع هذا المختصر و لا فی جمیع العالم کمال قال الله تعالی قل لو کان البحر مدادا لکلمات ربی لنفد کلمات ربی و لو جئنا بمثله مددا فاکتفینا علی ما ارقمنا و وفقنا عندما وفقنا والله یقول الحق و هو یهدی السبیل و الحمدلله اولا و آخرا و باطنا و ظاهرا و صلی الله علی سیدنا محمد و آله اجمعین.
محل کتابت نامعلوم است.
رقم کاتب (گویا مستنسخ عنه): نمقه العبد الحایض الراجی فیض ربه الفایض محمدبن الحاج عوض، عوض فی دار الجزاء باشرف العوض و کان فراغه فی لیله الخمیس العشرین من شهر ربیع الاول فی سنه تسع و ثلثین و ثمان مائه؛ اسم المولف شیخ محمد الشیرین.
نوع خط:
تزئینات متن:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نستعلیق تحریری مایل به رقعه.
عناوین و نشانیها مشکی؛ اندازه متن: ۵/۱۶*۵/۹ سم.
فرنگی نخودی نازک آهار مهره شده.
میشن یک لایی قهوهای روشن با عطف تیماج قهوهای تیره.
4
1
1
به نظر میرسد این رساله از نسخ نادره بوده باشد، در سرچشمهها (منابع) و فهرستهای در دسترس نسخه دیگری از آن مورد شناسایی نگردید.
در آغازین برگ این مجموعه، نام برخی رسالههای این مجموعه نفیس و نیز یک بیت شعر به فارسی: گل نرگس نکو باشد به دیدن - و لکن تلخ باشد در چشیدن.
در این رساله میان متن چندین دایره حاوی اذکار، اوراد، اسمای الهی، آیات قرآن، مراتب و مراحل نفوس و طبیعت و فلک و هفت آسمان و... آمده است.
ماخذ فهرست: جلد ۲/۴۰، صفحه ۳۶۹-۳۷۰.
تفسیر عرفانی و صوفیانه سوره فاتحه (ام الکتاب) در جواب سوال فردی با نام زینالعابدین علی (؟) با جداولی نگارش یافته است. در نسبت این اثر به ابن عربی تردیدهایی وجود دارد؛ عثمان یحیی بر این باور است که این اثر باید تالیف یکی از شاگردان ابن عربی بوده باشد در برخی نسخ، این اثر افزون بر نسبتش به ابن عربی، به کسانی همچون محمدبن شیرین (نسخه ایاصوفیا ش ۴۲۴۸)، جیلی (نسخه الازهر ش ۹۶۴ حلیم)، میرزا حسین (نسخه الازهر ش ۱۳۶۴ بخیت)، شیخ ناصرالدین (نسخه یحیی افندی ش ۲۹۳۶)، تلمیذ قونوی (نسخه راغب پاشا ش ۱۴۵۳)، صدرالدین قونوی (نسخه پاریس و کوپریلی ش ۱۵۹۴/۴)، شیر خان بک هندی (نسخه اوقاف بغداد ش ۷۰۷/۸) و دیگران نیز نسبت داده شده است و البته در انجام نسخه حاضر به محمدشیرین نسبت داده شده و تاریخ ۸۳۹ق. نیز در رقم کاتب دیده میشود که باتوجه به نسخه و زمان کتابت آن (در سده ۱۳ق.)، تاریخ مذکور، یا تاریخ نسخه مستنسخ عنه است، یا اگر قول عثمان یحیی را بپذیریم، این اثر تالیف فردی جز ابن عربی مشهور بوده و تاریخ یادشده (۸۳۹ق.) نیز میتواند تاریخ تالیف اثر بوده باشد؛ که به هر تقدیر اثبات این نسبتها، نیاز به بررسی تفضیلی دارد و بیش از این از حوصله این نوشتار خارج است.