بیان المشکلات علی المبتدئين من جهه التجوید فی القرآن المبین
[ نسخه خطی]
/ محمد بن حسن بوری نکدهوی رومی
، تاریخ کتابت: روز یکشنبه در ماه صفر ... سدهی ۱۲ق.
۱۶ (۱۵۰ب - ۱۶۵ب) برگ، ۱۷ سطر.
1
2
«بسمله، الحمدلله الذی جعلنا من التالین بکتابه الذی اورثه من اصطفاه من عباده و احبابه نسئله بفضله و منه جزیل ثوابه و صلاته و سلامه علی خیر خلقه محمد و آله و اصحابه اجمعین، و بعد فقد شرعت فی کتابه نکات یسیرات فی بیان معرفه الممدودات و المقصورات التی فی کتاب الله ذی المتین و الانعامات و اضیف الیها انشاء الله تعالی فواید مهمات امرنی به بعضی الاعزه علی المترددین الی فاجبته مستعینا بالملک العلیم... و سمیته بیان المشکلات علی المبتدئين من جهه التجوید فی القرآن المبین... اقول معتصما بالله تعالی...».
«... هذا اعتقاد باطل نعوذ بالله من ذلک فینبغی لهذا القائل... انتهی و الحمدلله علی الاتمام و الصلوه و السلام علی رسوله خیر الانام».
کاتب و محل کتابت نامعلوم است؛ رقم کاتب: «و قد وقع الفراغ من تالیفه نهار بازار فی وقت الضحی فی شهر سفر، تمت».
نوع خط:
تزئینات متن:
نوع کاغذ:
نسخ.
عنوانها و نشانیها مشکی؛ اندازه متن: ۱۵*۵/۷سم.
فرنگی سفید آهار مهره شده.
1
2
در انجام در برگی (۱۶۶الف) فوایدی همچون: نوح علیه السلام نخستین ناسخ شرایع است و قبل از وی تزویج خالات و اخوات و عمات حرام نبوده است لطیفهای در مناظرهی ابوحنیفه با یک معتزلی به نقل از شرح وصیه الامام الاعظم، نیز مناقب ابوحنیفه به نقل از ابوسماک که گوید در پیشانی، دست راست، دست چپ و شکم آیاتی دیدم نوشته شده است. که به نقل از شرح الاخبار آمده است. همچنین بر پشت کتاب، ابیاتی به عربی با مطلع: سلام من الرحمن بحق جنابکم فان سلامی لایلیق ببالکم نیز حدیثی منسوب به حضرت امیرالمومنین علیه السلام آمده که نویسنده بخشهایی از آن را به غلط نوشته است: «قال علی کرم الله وجهه: طوبی لمن کان عیشه ککلب لان للکلب عشره خصال، الاول لیس له قدر عند الناس و الثانی فقیر لیس له مال و الثالث الارض کلها له بساط و الرابع اکثر اوقاته جائعا و الخامس... [اذا] ضرب صاحبه... لا یترک صاحبه و السادس حفض! صاحبه و یاخذه عدوه و السابع... لاینام فی اللیل و الثامن اکثر عمره السکوه! و التاسع راض بما یدفع صاحبه من الاطعمه و العاشر اذا مات لم یترک شیئا... فالمومن احق بهذا الحال...». باید افزود که در پایان یک برگ الحاق شده است که در واقع برگ نخست رسالهای ترکی با لهجهی عثمانی با عنوان ترتیب کتاب سوال بنا از مولفی ناشناخته با آغاز« بسمله، س: باب لغتده نیه دیرلر قپویه دیرلر؛ س: اصطلاحده کتابک مشتمل اولدیغی بر طائفه الفاظه دیرلر؛ س: صرف لغتده نیه دیرلر؛ ج: تغییره دیرلر یعنی بر شیئي بوزمغه دیرلر...» که شوربختانه از سرنوشت باقی برگهای این ۷ رساله اطلاعی در دست نیست!
نسخه در حاشیه تصحیح گردیده است و قلمخوردگیهای اندکی در متن دیده میشود.
ماخذ فهرست: جلد ۲/۴۰، صفحه ۷۰ - ۷۲.
رسالهای در بیان احکام نون ساکنه و تنوین و قواعد متعلق به آن، همراه شواهدی از آیات و امثله است که در سال ۹۵۴ق در چند فصل نگارش یافته است. از این اثر نسخههایی در کتابخانهی راشد افندی در قیصری، دارالکتب ظاهریه در دمشق، کتابخانهی ملی ازمیر، کتابخانهی رمضان اوغلو (ضمن کتابخانهی ملی آدانا)، کتابخانهی دولتی (سلطنتی) برلین و غیر آنها موجود است. باید افزود که دستنویسی با عنوان مرشده المشتغلین فی حکام النون الساکنه و التنوین تالیف محمد بن سالم طبلاوی ازهری (د. ۹۶۶ق) به شمارهی «۲/ ۶۴۰۹» نگهداری میگردد که علاوه بر اتحاد موضوع در آغاز نسخه نیز با اثر مورد بحث مشترک است که ممکن است متحد بوده باشند که به هر تقدیر نیاز به بررسی و تحقیق بیشتری دارد.